منهول Manhole
منهول یک نوع از اتصالات است که برای متصل کردن چند شبکه و خط راه رو به هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلاً در سیستم فاضلاب برای آنکه چندین خط لوله فاضلاب را به یکدیگر متصل کنند و به یک مسیر هدایت نمایند از منهول استفاده میشود و یا در سیستم‌های مخابراتی برای دسترسی به مسیرهای کابل‌ها در زیر زمین استفاده میشود. دریچه‌هایی که در سطح زمین موجود است و برای کاربری‌های مختلفی استفاده میشود (آب و فاضلاب، تلفن، برق و…) و منهول در واقع برای دسترسی آسان انسان به داخل کانال است و در آنها را با درپوش می پوشانند.
منهول‌ها را از جنس بتن، آجر، پلی اتیلن و پلاستیک می‌سازند که بنا به کاربری متفاوت خواهد بود و همچنین درپوش‌های آنها نیز از جنس پلی اتیلن، فولاد، چدن و… است.
مزایا و کاربرد منهول
- قابليت يكی سازی فاضلاب چند واحد آپارتمانی در يك مسير خروجی.
- بكار گيری منهول های سايز كوچك در مصرف فاضلاب خانگی.
- تسريع در عمليات نصب.
- كاهش هزينه ها به علت استفاده از اتصالات كمتر.
- امكان بازديد دوره ای آن توسط دريچه بازديد و درب منهول.
- جمع آوری آب های سطحی
انواع منهول
انواع منهول تقسیم‌بندی منهول‌ها را باید با توجه به محل کاربردآن به دو دسته منهول‌های با قطر کم و منهول‌های با قطرهای بالا خلاصه نمود. منهول‌های با قطر کم در خطوط فرعی شبکه بنا به موارد زیر به مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- قطر لوله‌ها کم است
- دبی جریان کم است
- تعداد لوله‌های وارده ممکن است زیاد باشد
و منهول‌های با قطرهای بالا مورد استفاده در خطوط اصلی شبکه دلائل زیر کاربرد دارند.
- در خطوط اصلی و خطوط انتقال
- قطر لوله‌ها زیاد است
- دبی جریان بالا است
- تعداد لوله‌های وارده محدود یا یکی است.
با توجه به نوع کاربرد می توان این منهول را از نظر مواد اولیه ساخت به شکل زیر خلاصه نمود.
- منهول های بتنی پیش ساخته (منهول سنتی)
- منهول های بتنی ساخت درجا (منهول سنتی )
- منهول آجری به همراه ملات، منهول‌های GRP 5. منهول‌های پلی اتیلنی
منهول‌های سنتی
این منهول ها با مصالح سنتی مانند آجر، سیمان و بتن ساخته می‌شوند که در گذشته بسیار مورد استفاده بوده است و کاربردهای فراوانی داشته است، که البته هنوز هم در برخی از مناطق و کاربری‌های خاص به عنوان تنها و آخرین راهکار مورد استفاده قرار می‌گیرد، مثلاً در کانال‌های انتقال خط تلفن که در زیر رمین قرار گرفته است منهول‌های بتنی بسیار کاربرد دارند ولی اما در انتقال فاضلاب و سیالات منهول‌های پلی اتیلنی (پیش ساخته) کاربرد دارند.
منهول پلی اتیلن
منهول‌های پلی اتیلن با رنج وسیعی از کاربرد در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌ها و خطوط انتقال شهری دارای مشخصات عمومی زیر است.
- هزینه بسیار پائین در ساخت و راه اندازی منهول‌های پلی اتیلن نسبت به منهول های بتنی
- نصب منهول پلی اتیلن با سهولت بیشتر و در زمان کمتر نسبت به منهول‌های بتنی انجام میشود.
- مقاومت در برابر لیستی از مواد شیمیائی مختلف از خواص منحصر بفرد منهول‌های پلی اتیلن نسبت به منهول‌های بتنی است.
- منهول پلی اتیلن پارس نیازی به ماشین آلات سنگین برای اجرا ندارد.
- منهول پلی اتیلن پارس می‌تواند در محیط‌های شیمیائی و یا بسیار مرطوب براحتی دوام بیاورد.
- منهول پلی اتیلن نیازی به تعمیر ندارد و در صورت نیاز به تغییرات در سایز براحتی و به آسانی انجام میشود.
- منهول پلی اتیلن براحتی در خطوط انتقال فاضلاب قابل نصب بوده و هزینه‌های اجرائی پروژه‌های بزرگ را بطور چشمگیری کاهش می‌دهد.
علت گرد بودن دریچه‌های منهول
در صورت گرد بودن دریچه، چنانچه درب آن باز باشد هرگز به داخل منهول نمی‌افتد اما اگر دریچه مربعی باشد این امکان وجود دارد که دریچه از قطر مربعی شکل آن به داخل منهول بیفتد. درب گرد به راحتی حرکت می‌کند و می‌غلتد.
استوانه مقاومت بیشتری در برابر فشار زمین نسبت به مکعب دارد، با در نظرگیری این مطلب و ساخت لوله‌ها و دریچه‌ها به صورت گرد، درپوش آن نیز به صورت گرد طراحی میشود. البته این نکته را هم بایستی در نظر گرفت که حفر سوراخ گرد نیز آسانتر است. و دلایل دیگری که ممکن است به ذهن شما برسد و صحیح باشد اما موارد ذکر شده در بالا جز موارد اصلی در طراحی گرد دریچه‌ها است.
نحوه‌ی انتخاب منهول مناسب
- منهول‌ها باید در عین سبکی مقاومت مکانیکی بالا مطابق استاندارد ملی داشته باشند.
- دریچه و منهول فاضلاب باید دارای لایه داخلی صیقلی با رنگ روشن باشد که با حداقل روشنایی فضای داخل منهول مشاهده شود و همچنین جداره خارجی با رنگ تیره باشد.
- جنس منهول فاضلاب باید طوری باشد درمقابل واکنش با اسید و بازها دارای مقاومت بالایی هستند زیرا گازهای اسیدی بسیاری شبکه‌های فاضلاباست.
- یک دریچه‌ی بازدید از فاضلاب استاندارد باید دارای سطح صاف و منظم باشد از چسبندگی آلاینده‌های محیطی جداره خارجی منهول جلوگیری نماید و خاصیت رسوب ناپذیری داشته باشد.
- منهول باید طوری طراحی شود که از ورود فاضلاب به آب‌های زیرزمینی جلوگیری نماید.
- دریچه‌ی بازدید فاضلاب باید قابلیت ضربه پذیری بالا داشته باشد و در برابر زلزله مقاوم بوده و شکننده نباشد.
