نشریه شماره ۶۹۷

نشریه شماره ۶۹۷ تحت عنوان ضوابط طراحی ساختمان‌های آموزشی، در رابطه با اصول و ضوبط طراحی مدارس ابتدایی دوره اول و دوم (سه ساله اول و دوم) به صورت تک دوره‌ای و ترکیبی شهری و روستایی است. مدارس متوسطه تک دوره‌ای (سه ساله اول و دوم) و ترکیبی شامل دو دوره اول و دوم شهری و دوره اول متوسطه روستایی و مدارس متوسط تک دوره‌ای (سه ساله اول و دوم) و ترکیبی شامل دو دوره شهری و دوره اول متوسطه روستایی هستند.

نشریه شماره ۶۹۷ بر ساختار نظام آموزشی ۳-۳-۳-۳ است، از تاریخ ابلاغ نشریه، مبنای طراحی فضاهای آموزشی و تربیتی قرار گرفته و نشریه شماره ۲۳۲ که بر اساس ساختار نظام قدیم آموزشی تهیه شده از این به بعد غیر قابل استناد خواهد بود.

اهداف نشریه شماره ۶۹۷

هدف از تهیه و انتشار نشریه شماره ۶۹۷، بر اساس تحقیقات علمی و عملی انجام شده در داخل و خارج کشور، با در نظر گرفتن امکانات و شرایط اقتصادی و سیاست‌های نظام آموزشی و تربیتی، مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور است. تهیه این ضوابط و معیارها به ایجاد فضاهای آموزشی و تربیتی بهینه و متناسب برای ارتقاء کیفیت نظام آموزشی منتهی می‌شود.

این ضوابط بر مبنای سیاست‌ها، دستورالعمل‌ها، نظام ذیربط، برنامه‌های آموزشی، تربیتی و اطلاعاتی کسب شده از کارشناسان و مسئولان دفاتر ستادی و اجرایی دستگاه‌های مربوطه بخش خصوصی و با در نظر گرفتن نیازهای آموزشی تهیه شده و رعایت آنها در طراحی و برنامه‌ریزی ساختمان‌های آموزشی الزامی است.

به استناد ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مسئول تهیه، تدوین و ابلاغ ضوابط و دستورالعمل‌های طرح‌های عمرانی است، از اینرو نیز این سازمان، تهیه ضوابط برای فضاهای آموزشی و تربیتی را ضروری دانسته و نسبت به انجام آن اقدام نموده است.

طبقه بندی ساختمان‌های آموزشی

فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مدارس در دو فضای بسته و باز انجام می‌شود که هر کدام از این فعالیت‌ها در گروه‌های زیر طبقه‌بندی می‌شوند.

فضاهای بسته در هفت گروه زیر طبقه‌بندی می‌شوند.

فضاهای آموزشی
فضاهای کمک آموزشی
فضاهای فرهنگی، ورزشی
فضاهای اداری
فضاهای پشتیبانی و خدماتی
فضاهای ارتباطی
فضاهای زیر ساخت

فضاهای باز و نیمه باز

فضاهای باز و نیمه باز به فضاهای باز تربیتی اطراف ساختمان اتلاق می‌شود که جهت تعامل، استراحت، تحرک، بازی، تفریح، ورزش، فضای سبز، فعالیت‌های نمایشگاهی، فضاهای توقف وسایل نقلیه و همچنین به عنوان فضاهای کمک آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ضوابط و استانداردهای طراحی

رعایت ضوابط و استانداردهای موجود کشور در طراحی تمامی پروژه‌های آموزشی و تربیتی الزامی است. برخی از این ضوابط به شرح زیر است.

آخرین ویرایش آیین نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰
استاندارد‌های سازمان ملی استاندارد ایران
پهنه بندی اقلیمی ایران – ساختمان‌های آموزشی
ضوابط و دستورالعمل‌های دفتر فنی و تحقیقات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور
ضوابط و مقررات شهرسازی برای معلولین جسمی و حرکتی تحقیقات ساختمان و مسکن، نشریه ۲۴۶، سال ۱۳۸۲
دستورالعمل اجرایی بهداشت محیط مدارس به شماره ۱۸۰۳۹۲۰۶ سال ۱۳۹۴
راهنمای طراحی آکوستیکی فضاهای آموزشی نشریه ۳۴۳ (سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور)
نشریات مرتبط با طراحی فضاهای آموزشی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور

در مواردی که بین ضوابط و دستورالعمل های فوق تناقض یا مغایریتی مشاهده شود دفتر فنی و تحقیقیات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور فصل الخطاب خواهد بود.

فهرست مطالب نشریه شماره ۶۹۷

نشریه شماره ۶۹۷ در ۵ فصل و ۱۱۱ صفحه منتشر شده است. فصل اول اصطلاحات رایج در آموزش و پرورش کشور را منطبق بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تهیه کرده و بر این اساس در متن تدوین اصول و ضوابط به کار رفته است.

فصل دوم تعیین ظرفیت‌ها و سرانه فضاها با توجه به محورهای مهم و اساسی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مد نظر بوده و با تحلیل و بررسی وضعیت موجود فضاهای آموزشی و پرورشی، در نظر گرفتن ضوابط و استانداردهای موجود کشور تهیه و تدوین شده است.

فصل سوم شامل جداول برنامه فیزیکی مدارس در دو قالب روستایی و شهری است. مدارس روستایی در قالب مدارس یک تا شش کلاسه و مدارس شهری در قالب مدارس تک دوره‌ای (اول و دوم) و مدارس ترکیبی ارائه شده است.

فصل چهارم استانداردهای موجود کشور در طراحی تمامی پروژه‌های آموزشی و پرورشی را شامل می‌شود.

فصل پنجم به اصول و ضوابط مسایل مکان یابی و استقرار فضاهای آموزشی میپردازد. این فصل همچنین فضاهای کالبدی و سیمای آموزشی در بافت شهرها و محلات را مورد توجه قرار داده است.