رامکا یا پاشنه بتن
برای سهولت عمل قالب بندی و تنظیم پای قالب، غالباً از رامكا استفاده می‌شود. رامكا می‌تواند بتنی یا فولادی باشد. در مناطق خورنده جنوب كشور و یا سازه‌های رویارو با آب و یون كلرید استفاده از رامكای فولادی مجاز نیست. در استفاده از رامكای بتنی باید به نكات زیر توجه شود.
- رامكا یك قسمت محدود از بتن سازه است. برخورد با رامكا باید مانند سایر بتن‌ها بوده و در اختلاط یا ریختن و تراكم و عمل آوری دقت‌های لازم به كار گرفته شود.
- رامكای بتنی باید با بتن زیرین به صورت یكپارچه ریخته شود. وجود دو درز اجرایی در فاصله بسیار نزدیك به هم (۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر) ابداً مجاز نیست بویژه آنكه در مناطق زلزله خیز واقع باشیم.
- در ساخت رامكا باید قالب‌ها با دقت در محل مورد نظر تنظیم و تثبیت شوند بویژه اگر بخواهیم رامكای بتنی به صورت پیوسته با بتن زیرین باشد، می‌توان قالب‌ها را از ابتدا در محل مورد نظر قرار داد و یا بلافاصله پس از بتن‌ریزی قسمت زیرین اقدام به نصب قالب‌ها نمود و بتن رامكا را اجرا نمود.
رامکا در سازه‌های بتن آرمه
بعد از بستن آرماتورهای ستون، برای تثبیت موقعیت هر ستون، ابعاد آن را به وسیله تیرهای چوبی در پای ستون مشخص می‌نمایند. باید توجه داشت که هیچ وقت نباید برای تثبیت ابعاد ستون با ریختن بتن در پای آن اقدام نمود. به بتن پای ستون اصطلاحاً رامکا می‌گویند. قبل از بتن ریزی ستون‌ها یک ریسمان را از پایین در امتداد ستون‌ها می‌کشند سپس یک عدد تخته تقریباً به ارتفاع ۱۰ سانتی متر را پشت ریسمان قرار داده و با آجر یا بلوک مهار می‌کنید. این کار را در چهار طرف ستون‌ها انجام می‌دهند آنگاه شروع به بتن ریزی به ارتفاع ۱۰ سانتی متر می‌کنند. اینکار موجب می‌شود قالب بندی ستون‌ها به راحتی صورت گیرد. اما به دلیل عدم اتصال بتن قدیم به جدید بطور کامل آن هم در ناحیه بحرانی توصیه چنین کاری نمی‌شود.
گاهاً دیده شده بتن ریزی در این ناحیه بدون در نظر گرفتن دانه بندی و اختلاط درست (تهیه بتن به صورت دستی) انجام گرفته كه با توجه به مصرف این بتن در ناحیه بحرانی، این عمل مخاطره انگیز است. بنا به چنین دلائلی، استفاده از رامکا بوسیله میلگرد بهتر است. رامکا میلگرد‌هایی است که در اطراف شبکه میلگرد ستون در پایین‌ترین نقطه (روی سقف یا فونداسیون) می‌گذارند تا بدین وسیله محل قرار گیری قالب بتن مشخص شود.
نصب ستون و اجرای رامکا
بعد از انجام مراحل قبل، قفسه آرماتور های ستون را که از قبل بافته و آماده شده است به آرماتورهای ریشه متصل می‌نمایند. که این کار باید حداقل ۳ الی ۴ روز بعد از بتن ریزی پی انجام شود زیرا در غیر این صورت با توجه به اینکه بتن پی هنوز سخت نشده است در اثر لنگر آرماتورهای ستون میلگردهای ریشه از جای خود تکان خورده و پی متلاشی می‌شود. بعد از بستن آرماتورهای ستون برای تثبیت موقعیت هر ستون ابعاد آن را به وسیله تیرهای چوبی در پای ستون مشخص می‌نمایند.
باید توجه داشت که هیچ وقت نباید برای تثبیت ابعاد ستون با ریختن در پای آن اقدام نمود. آنگاه قالب‌های فلزی یا چوبی را که از قبل آماده نموده‌اید در اطراف ستون قرار داده و آن را به وسیله سیم نجاری و میخ و یا میلگردهای مخصوص به هم دیگر متصل می‌کنید.آنگاه آن را شاقولی کرده و به وسیله چهار عدد تیر چوبی در جای خود مستحکم مینمایید. بهتر است تیرهای چوبی از بالا به وسیله میخ به قالب متصل کرده و پای آن را در روی زمین به وسیله گچ محکم بنمایید.
هیچگاه نباید برای تکیه گاه این تیرهای چوبی از ستون‌های چوبی دیگر که تازه ریخته شده است استفاده نمود. بعد از تثبیت کامل موقعیت ستون محور آن را با ستون‌های مجاور از بالی ستون و پایین ستون اندازه می‌گیرند. در صورت درست بودن اقدام به بتن ریزی می‌نمایند. اگر ارتفاع ستون زیاد باشد پرتاب بتن از بالا و سقوط آن به ته قالب باعث جدا شدن دانه‌ها از یک دیگر می‌شود که این خود موجب ضعف قطعه بتنی می‌شود. در این مورد بهتر است به روش های مختلف از سقوط بتن از ارتفاع زیاد جلو گیری به عمل آید. می‌توان یکی از اضلاع قالب ستون را تا نیمه کار گذاشته بعد از بتن ریزی تا آن سطح قالب را تکمیل نمود و یا به وسیله قیف و لوله سطح شیب‌دار ایجاد نموده و بتن را به ته قالب هدایت نماید.
در کارگاه‌های کوچک که بتن ستون‌ها دستی ریخته می‌شود بهتر است بتن مخصوص ستون را قدری رقیق تر تهیه نمایند تا به خوبی قالب را پر نماید. البته باید توجه نمود که برای تهیه بتن رقیق می‌باید از عیاز سیمان بیشتری استفاده نمود. مثلا بهتر است بتن ستون با عیار ۴۰۰ تا ۴۵۰ کیلو سیمان در متر مکعب شن و ماسه ساخته شود. به تدریج که قالب را پر مینمایید باید دقت شود که بتن تمام زوایای قالب و میلگرد‌ها را پر نماید تا بعد از قالب برداری بتن ریخته شده کرمو نباشد. برای این کار می‌توان با نواخت ضربه‌های ملایم و یکنواخت به بدنه قالب بتن را جابجا نمود.
