تزریق تراکمی
یكی از مهمترین مكانیزم‌های بهسازی زمین در خاکهای ریزدانه نرم و خاکها با تخلخل زیاد، متراكم سازی است. تزریق تراکمی باعث كاهش فضای خالی بین دانه‌ها و افزایش دانسیته خاک شده و در نتیجه پارامترهای مقاومتی و نشست پذیری خاک را بهبود می‌بخشد. یكی از مهمترین راه‌های برای متراكم سازی خاکها، ایجاد حباب تراكم از تزریق دوغاب غلیظ است.
عملیات تزریق تراكمی شامل تزریق یک ملات با اسلامپ خیلی پایین به خاک سست است، كه دوغاب تراكمی به شكل یک حباب در خاک گسترش یافته و باعث تراكم و جابجایی خاک اطراف میشود. در این روش، دوغاب به درون خلل و فرج خاک نفوذ نمی‌كند،. بلكه به عنوان جک هیدرولیكی شعاعی برای فشردن خاک اطراف بكار می‌رود.
دوغاب تزریق
دوغاب تزریق، دوغابی لزج با اسلامپ پایین بوده و معمولاً شامل اختلاط خاک و سیمان با مقدار كافی سیلت جهت ایجاد خواص خمیری و ماسه برای ایجاد اصطكاک در خاک است. حباب گسترش یافته در خاك معمولاً كروی با قطر حدود ۱ متر بوده، كه شكل آن در حالت كلی تابعی از عوامل مختلف نظیر موارد زیر است.
- طرح اختلاط دوغاب
- نوع خاک
- نرخ تزریق
خاک مناسب تزریق تراكمی
- خاکهای ریزدانه نرم
- خاکهای متخلخل
كاربردهای روش تزریق تراكمی
- مقاوم سازی خاک زیر سازه موجود به منظور جلوگیری از جابجایی ساختمان به دلیل خاكبرداری در همسایگی، كوبیدن شمع
- كنترل نشست و كاهش قابلیت نفوذبذیری خاک
- افزایش ظرفیت باربری خاک به دلیل تغییر بارهای وارده مثل اضافه نمودن طبقات یک ساختمان
- تراز كردن سازه‌های نشست كرده
- پر كردن فضاهای خالی جهت جلوگیری از نشست‌های زیاد و تقویت خاک
- كنترل ناپایداری در خاك‌های مستعد روانگرایی
- بهبود خاکهای سست طبیعی
- پر كردن حفرات خالی در خاكریزها بدلیل عدم اجرای صحیح خاكریز
اجرای عملیات ترزیق تراکمی
انتخاب مناسب فواصل لوله‌های تزریق، نقش اصلی در اجرا تزریق تراكمی دارد. عموماً فواصل لوله‌های تزریق بین ۱ تا ۵ متر است. در صورتی كه تزریق در نزدیكی سطح زمین بوده و سربار كافی وجود نداشته باشد، فواصل كمتر در نظر گرفته شود. در حالی كه در خاکهای مقاومتر و یا در عمق‌های بیشتر از حدود ۱۰ متر كه فشار سربار كافی وجود دارد، فواصل بیشتر میتواند مد نظر قرار گیرد.
تزریق تراكمی به دو روش اجرا میشود.
- از بالا به پایین compaction downstage
- از پایین به بالا compaction upstage
در روش از بالا به پایین، ابتدا اولین حباب تراكم در نزدیكی سطح زمین اجرا شده و حباب‌های بعدی با حفاری حباب‌های اجرا شده و در زیر آنها ایجاد میشود. كاربرد این روش در موقعیت‌هایی است كه محصور شدگی كافی وجود نداشته باشد و یا بالا آوردن تدریجی سازه سطحی مد نظر باشد.
روش از پایین به بالا تزریق از پایینترین عمق شروع شده و به تدریج با بالا آمدن لوله تزریق ادامه دارد روشی متداولتر و كم هزینه‌تر است.
نرخ تزریق به عوامل مختلفی بستگی دارد.
۱-فشار تزریق
- قابلیت اعمال فشارهایی تا حدود ۸۰ بار و در روش تزریق تراكمی فشار در نقطه تزریق بین ۱۰ تا ۳۰۰ بار متغیر است.
۲-موقعیت تزریق
