علل ترک‌ها در گچ‌کاری
گچ کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد و یکی از مهمترین موارد استفاده از گچ در صنعت ساختمان می‌باشد. حدود ۷۵% مصرف گچ در ساختمان مربوط به روکشی دیوارها، تهیه ملات‌های گوناگون و گچبری می‌باشد. علاوه بر این ملات گچ و خاک نیز ترکیب بسیار مناسبی برای پوشش‌های ساختمان می‌باشد.
گاهی در ساختمان ملاحظه می‌کنید که سطوحی گچ‌کاری شده پس از خشک شدن و سخت شدن ترک میخورد و شکل بسیار بدی به محل آن می‌دهد این ترک خوردگی می‌تواند به دلایل زیر باشد.
اگر در موقع ساختن ملات گچ مقدار گچی را که در آب می‌ریزید از حد معینی کمتر باشد (درصد وزن آب نسبت به گچ زیاد باشد) بطوری که گچ نتواند پس از انبساط حجم آب مصرف شده در ملات را پر کند در نتیجه گچ پس از خشک شدن تقلیل حجم داده و می‌ترکد.
اگر کلفتی ملاتی (ضخامت ملات گچ و خاک یا گچ) که روی دیوار می‌کشید از ۸-۷ سانتیمتر بیشتر باشد و آنرا در یک نوبت بکشید، لایه‌های روئی گچ در اثر مجاورت با هوا به فوریت خشک می‌شوند در حالی که هنوز لایه‌های درونی مرطوب هستند و اگر این لایه‌ها هم بخواهند خشک شوند یعنی آب آنها تبخیر شود ناچاراً باید در سطح گچ‌کاری ترک‌هایی ایجاد شود تا امکان خروج بخار آب لایه‌های زیرین حاصل شود.
اگر در فصل سرما و درجات زیر صفر اقدام به گچ کاری بنمائید و آب ملات گچ قبل از انبساط و سخت شدن گچ یخ بزند فعل و انفعالات شیمیائی برای سخت شدن در ملات متوقف میشود. پس از آنکه یخ ذوب شد گچ فاسد شده و دیگر به انبساط خود ادامه نمی‌دهد در نتیجه در سطح گچ کاری شده ترک خوردگی مشاهده میشود.
بعضی از ترک‌ها درگچ‌کاری بعلل فوق نبوده و در اثر نشست‌های ساختمان بوجود می‌آید، این نوع ترک‌ها معمولاً با زاویه ۴۵ درجه نسبت به افق ظاهر میشود.
در صورتی گچ روی بتن CLC یا کفی اجرا شود (به علت جمع شدگی این نوع بلوک‌ها در طول زمان)
در صورتی که ملات گچ قبل از رسیدن به گیرش اولیه روی دیوار کشیده شود گچ ترک میخورد زیرا قبل از واکنش گچ با آب، دیوار آب ملات را جذب کرده و باعث ایجاد جمع شدگی در ملات میشود.
اصلاح مشکلات ترک خوردگی
ترک خوردگی سطوح گچ کاری شده پس از خشک شدن و سخت شدن ترک میخورد.
افزایش نسبت آب به گچ
اگر در موقع ساختن ملات گچ، مقدار آب از حد معین بیشتر باشد و گچ کمتری استفاده شود، یعنی نسبت آب به گچ از حد مناسب بالاتر باشد، گچ پس از انبساط حجم نمیتواند جای آی اضافی تبخیر شده را پر کند. در نتیجه تقلیل حجم یافته و ترک میخورد. این مشکل معمولاً برای گچهای زودگیر اتفاق می‌افتد زیرا گچ کار مجبور است برای راحتی و این که فرصت کافی برای صیقلی کردن دیوار داشته باشد نسبت آب به گچ را بالا ببرد.
کاهش دما
در فصل سرما و دمای زیر صفر، آب ملات گچ قبل از انبساط یخ می‌زند پس از اینکه یخ ذوب شود گچ فاسد شده و دیگر منبسط نمی‌شود. در نتیجه در سطح کار ترک‌هایی ایجاد میشود.
نشست‌های ساختمانی
نشست‌های ساختمانی در گچ‌کاری ترک‌هایی ایجاد می‌کند که معمولاً با افق زاویه ی ۴۵ درجه می‌سازد.
روکش‌های گچی
در به کار بردن روکش‌های گچی بر روی سطح سیمانی و آهکی باید سعی کرد از سرایت روکش‌های تازه به داخل روکشی که قبلاً کشیده شده جلوگیری کرد. در غیر این صورت احتمال بروز ترک خوردگی در گچ‌کاری وجود دارد.
استفاده از مواد دیرگیر کننده گچ
دیر گیر کننده‌ها به علت اینکه زمان گیرش گچ اولیه گچ را افزایش می‌دهد. فرصت کافی به مصالح زیر کار می‌دهد تا آب ملات گچ را جذب نماید در نتیجه گچ ملات گچ دچار جمع شدگی شده و ترک میخورد.
جمع شدگی سیمان
استفاده از مصالحی مانند بتن که به مرور زمان تغییر شکل داده و دچار جمع شدی می‌شوند باعث ترک خوردن پوشش گچی روی آنها میشود.
انبساط و انقباض مصالح زیر کار
در دیوارهای طویل، تغییر دما در روز و شب یا تابش آفتاب به یک سمت دیوار، باعث انبساط و انقباض‌های متعدد در مصالح زیر کار میشود که در نتیجه پوشش گچی روی آنها ترک میخورد.
